JICHT

Aanval van Wind, Damp en Hitte

Hoge concentraties urinezuur

In Nederland hadden in 2017 zo’n 480.000 mensen last van jicht. Door de vergrijzing schat het RIVM in dat dit aantal de komende jaren met 22% zal stijgen naar 580.000 Nederlanders in 2030. Jicht is een inflammatoire reumatische aandoening die veroorzaakt wordt door een te hoge urinezuurspiegel in je lichaam. Bij hoge concentraties urinezuur, ontstaan er naaldvorige kristallen die neerslaan in je gewrichten. Doordat het immuunsysteem deze kristallen wil opruimen, kunnen er pijnlijke ontstekingen in de gewrichten ontstaan. Jicht in de voet en grote teen komt het meest voor, maar de ziekte kan ook in de polsgewrichten, ellebogen, knieën of enkels ontstaan.

Jicht komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, en wordt vaak beïnvloed door overgewicht, hoge bloeddruk, nierinsufficiëntie, alcoholgebruik een te hoog eiwitrijk dieet. Ook kan het erfelijk zijn. Doordat de stofwisseling in het lichaam niet goed verloopt wordt het urinezuurgehalte in het bloed hoger. Hierdoor kunnen urinezuurkristallen ontstaan die neerslaan in de gewrichten. Het gevolg is plotselinge heftige pijn in het gewricht. Daarnaast kan zwelling optreden die duidelijk te herkennen is aan de glanzende roodheid van de huid. Een acute jichtaanval is een ontstekingsreactie. Jicht dat niet behandeld wordt kan op lange termijn de gewrichten blijvend beschadigen, jichtknobbels in de huid en het kraakbeen vormen en nierziekten veroorzaken. 

Preventie op natuurlijke wijze

De reguliere behandeling van jicht bestaat uit het toedienen van ontstekingsremmers (NSAID’s) en eventueel medicijnen om de overproductie van het urinezuur te stoppen of de uitscheiding ervan te bevorderen. Vaak is jicht tegenwoordig ook op een natuurlijke manier onder controle te houden. Door aanpassingen in leefstijl en voeding is medicatie niet altijd nodig. Zo hebben een aantal Nederlandse universiteiten, waaronder het Amsterdam Rheumatology and Immunology center, ontdekt dat streng dieet en vasten averechts werkt bij jicht. Vasten resulteerde in hun onderzoek namelijk in een verhoging van het SUA-gehalte (serumniveau van urinezuur), terwijl een mediterraan dieet dit SUA-gehalte juist het meest verlaagde. Ook een glas zure kersensap per dag bleek de SUA-concentratie significant te verlagen. 

Acupunctuur bij acute jichtaanval

Binnen de Chinese geneeskunde wordt jicht gezien als bi-syndroom. Bi-syndromen worden veroorzaakt door een combinatie van Wind, Koude, Damp, Droogte en/of Hitte. Bij een acute jichtaanval is er vaak sprake van Wind (pijn, jeuk), Damp (zwelling, vocht) en Hitte (warmte, roodheid, ontsteking). Acupunctuur blijkt zeer effectief bij een acute jicht aanval. Het vermindert direct de pijn en laat de zwelling slinken. In combinatie met een ontstekingsremmer - naproxen of een natuurlijk alternatief - ben je meestal in no-time van je klachten af!

Risico factoren voor jicht
  1. Vaak mannen
  2. Overgewicht
  3. Hoge bloeddruk
  4. Overmatige eiwitconsumptie
  5. Overmatig verzurende voeding
  6. Vermoeidheid
  7. Stress
  8. Alcohol
  9. Roken
  10. Veroudering
Bij drie of meer aanvallen per jaar of bij het bestaan van jichtknobbels is het belangrijk om naast ontstekingsremmers ook het urinezuur in het bloed te verlagen, zodat de kans op een nieuwe jichtaanval en verdere schade aan de gewrichten wordt voorkomen. Binnen de Chinese geneeskunde zijn zowel acupunctuur als kruidengeneeskunde preventief in te zetten bij jicht. Daarnaast is het goed mogelijk om jicht structureel tegen te gaan door het lichaam te ontzuren. Een aantal tips op een rijtje:

Tip 1: herstel de zuurbalans in je lichaam

Jicht wordt veroorzaakt door chronische verzuring. Door minder verzurende voedingsmiddelen te eten en juist meer te focussen op voedingsmiddelen die basisch ofwel alkalisch zijn, kun je dit evenwicht herstellen. Sterk bewerkt voedsel, fastfood, suikers, frisdrank, energy drinks, alcohol en koffie, maar ook varkens- en rundvlees, zuivel (melk, yoghurt, kaas), peulvruchten, ananas, tarwe(meel) en pinda’s laten veel zuren achter. Basische en dus ontzurende voedingsmiddelen zijn groenten, fruit, kruiden en specerijen, water en kruidenthee. Een uitgebreid overzicht van voedingsmiddelen vindt je o.a. bij Alka. Hier vind je ook andere methoden om de zuurtegraad van je lichaam te verlagen.

Daarnaast ontstaat urinezuur bij de afbraak van purine. Het is dus verstandig om dit zo min mogelijk te consumeren. Purine zit vooral in forel, zalm, krab, ansjovis, haring, bokking, sardines, spiering, asperges, bloemkool, spinazie, paddenstoelen, gehakt, orgaanvlees zoals lever en zwezerik, leverworst, gelatine en gistrijke producten zoals Marmite. Producten met iets minder purine, maar toch nog bovengemiddeld zijn: eend, kip, rundvlees, kalfsvlees, schapenvlees, varkensvlees, wild, baars, kabeljauw, makreel, schelvis, schol, tong, garnalen, kreeft, mosselen, oesters, artisjok, bleekselderie, mais, peulvruchten, sojabonen, prei, pinda’s, lijnzaad, zonnebloempitten, krenten, rozijnen en ketchup. Daarnaast hebben magere soorten vlees vaak een hoger gehalte aan purine.

Tip 2: ga voor een mediterraan dieet

Uit verschillende studies blijkt dat het mediterrane dieet zeer interessant kan zijn voor o.a. mensen met jicht. Het werkt niet alleen pijn verminderend door de vele ontstekingsremmende voedingsmiddelen, ook draagt dit dieet bij aan de versoepeling van gewrichten. Het mediterraan dieet is gebaseerd op het traditionele voedingspatroon van landen rondom de Middellandse Zee. Dit dieet is rijk aan vis, fruit, groenten, specerijen en olijfolie, en bevat weinig verzadigde vetten, suiker en zout. Vlees en gevogelte worden er, net als wijn, zuivel en zoetigheden, slechts in beperkte mate gegeten. In een mediterraan dieet staan plantaardige voedingsmiddelen aan de basis van elke maaltijd. Groenten als tomaten, courgettes en paprika staan centraal en er wordt rijkelijk gebruik gemaakt van knoflook, uien, azijn, citroen en specerijen zoals rozemarijn, salie, tijm, peterselie, basilicum en oregano. Olijfolie is er de voornaamste leverancier van vetten. Uit onderzoek is gebleken dat olijfolie een ontstekingsremmend effect heeft, dat lijkt op de werking van Ibuprofen.  

Tip 3: bier en jicht zijn geen vrienden

Volgens onderzoek van de Universiteit van Boston blijkt dat het overmatig drinken van alcohol jichtaanvallen kan uitlokken. Het dagelijks drinken van één glas bier of sterke drank vergroot het risico op jicht met 30%. Bij 2 glazen alcohol liep dit percentage op tot 50%. Bij 3 glazen alcohol stijgt je kans op jicht met 100%, en bij meer dan 3 glazen per dag ontdekten ze van een toename van 150%. Het drinken van bier geeft het grootste risico op jicht. Ook bij de consumptie van sterke drank werd een significante toename van de reumatische aandoening geconstateerd. Terwijl het matig drinken van wijn (één glas per dag) het risico van jicht niet verhoogt.

Tip 4:  vul aan met Greens extracten

Greens sappen zijn de laatste jaren onwijs populair geworden. Maar bevatten de superfood mixen echt zoveel gezonde voedingstoffen? Jazeker! Nutriënten als alfalfa, aloë vera, cholerella, spirulina en tarwegras bevatten veel vitamines, mineralen, vezels en chlorofyl. Greens extracten ondersteunen daarnaast de zuur/base balans en helpen de aanmaak van urinezuur te verminderen. Er zijn veel aanbieders van Greens producten. Let er bij de aanschaf van het supplement op dat de samenstelling bestaat uit extracten en geen losse poeders. Extracten zijn namelijk velen malen hoger geconcentreerd, en bevatten daardoor veel meer gezondheidsbevorderende stoffen. Een goede greens is o.a. Super Greens van Vitakruid.

Tip 5: blijf in beweging

Bij jicht geldt hetzelfde als bij andere gewrichtsaandoeningen: blijf in beweging. Zelfs als het gewricht ontstoken is. Wanneer je in beweging blijft, voorkom je namelijk dat de spieren stijf worden. Bij acute jicht is intensieve en zware inspanning niet handig. Denk eerder aan wandelen, fietsen, water aerobics, yoga, pilates of Tai Chi. Deze bewegingen dragen actief bij aan het verminderen van alle klachten van jicht.

Tip 6: klachten aanpakken met acupunctuur

Acupunctuur kan eenmaal beschadigde gewrichten niet genezen, maar kan wel een verergering van de klachten tegengaan door het immuunsysteem te versterken en de circulatie van Qi en bloed te bevorderen. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat acupunctuur zinvol is bij de behandeling van pijn, zwelling en ontstekingen bij jicht. Het blijkt zelfs vaak beter te helpen dan medicatie. Een groot voordeel van acupunctuur is dat er geen bijwerkingen zijn. Lees meer over acupunctuur...

Tip 7: versterk je lichaam met kruiden 

Kruidengeneeskunde kan verlichting geven bij vrijwel alle reumatische aandoeningen, óók in combinatie met medicijnen. Als tinctuur bieden kruiden de beste ondersteuning, omdat ze dan van binnenuit kunnen werken. Maar je kunt ook zelf thuis gebruik maken van kruiden. Zo geeft aloë vera gel bijvoorbeeld verkoeling bij een acute jichtaanval en heeft thee van brandnetel vocht afdrijvende eigenschappen, waardoor je lichaam het overmatige urinezuur geassocieerd met jicht makkelijker kan afvoeren. Lees meer over kruiden...