ZIEKTE VAN CROHN

Damp, Hitte en Qi stagnatie in het maagdarmsysteem

Chronische ontsteking van maagdarmkanaal

In Nederland zijn er ongeveer 20.000 mensen met de ziekte van Crohn. De ziekte manifesteert zich meestal bij mensen tussen de 15 en de 25 jaar, maar ook bij kleine kinderen kan de ziekte voorkomen. De ziekte van Crohn komt iets vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. De ziekte van Crohn noemt men, net als colitis ulcerosa, ook wel een inflammatory bowel disease (IBD). Bij de ziekte van Crohn komen ontstekingen in het hele maagdarmkanaal voor; van de mond tot de anus. 

Het verloop van de ziekte van Crohn is per persoon verschillend. Bij de meeste patiënten met de ziekte van Crohn zijn de dunne darm, de dikke darm, en/of de endeldarm ontstoken, maar er kan ook sprake zijn van ontstekingen in de rest van het spijsverteringskanaal. Dit leidt tot fistels, littekenweefsel en daardoor vernauwingen (stenose). Soms is de dunne darm ook aangetast, wat kan leiden tot een verminderde voedselopname. Hierdoor ontstaat er tekort aan mineralen en vitaminen, wat vermagering en bloedarmoede tot gevolg kan hebben. Bij kinderen kan dit voor een groeiachterstand zorgen. Ook kunnen de ontstekingen bij Crohn zorgen voor aften, gewrichtspijn, of pijnlijke en gezwollen gewrichten, pijnlijke blauwrode plekken op de huid van de onderbenen, leverziekten, galstenen, nierstenen, botontkalking (osteoporose) en ontstoken ogen.

Westerse auto-immuunziekte

Ondanks uitgebreid onderzoek is de oorzaak van de ziekte van Crohn nog niet geheel bekend. Waarschijnlijk gaat het ook niet om één aanwijsbare oorzaak, maar leiden verschillende ziekteverwekkende mechanismen tot de chronische darmontsteking. In elk geval is het afweersysteem bij de ziekte van Crohn in de war; deze valt het eigen lichaam aan. Daarom wordt de ziekte van Crohn ook wel een auto-immuunziekte genoemd. Verder is bekend dat erfelijkheid en omgevingsfactoren een rol kunnen spelen bij het ontstaan van de ziekte. Roken vergroot de kans op de ziekte van Crohn en heeft ook een negatief effect op het verloop van de ziekte. Dat geldt ook voor 'verkeerde' voeding. 

De ziekte van Crohn komt veel vaker voor in (West)-Europa en Noord-Amerika en minder in Afrika en Azië. De typische westerse voeding en leefstijl lijken daarom een rol te spelen in het ontstaan van de ziekte. Een westers dieet met te veel aan suikers en vetten en het gebruik van antibiotica verstoren de samenstelling van het darmmicrobioom. De slijmvliezen in de darmen beschadigen door een slechte spijsvertering en onvoldoende spijsverteringsenzymen. Mensen met de ziekte van Crohn hebben een verhoogd risico op hart – en vaatziekten. Daarnaast hebben mensen met een chronische ontsteking van de dikke darm een verhoogde kans op darmkanker.

Meest voorkomende klachten
  • Diarree, vaak met bloed en slijm
  • Buikpijn
  • Maagklachten
  • Vermoeidheid
  • Moeite met het ophouden van de ontlasting
  • Loze aandrang tot ontlasting
  • Opgezette buik
  • Misselijkheid
  • Verminderde eetlust
  • Voedingstekorten door malabsorptie
  • Bloedarmoede door bloedverlies
  • Groeiachterstand bij kinderen

Chinese geneeskunde kan klachten verminderen

Volgens de Chinese geneeskunde moet de energie (Qi) van de spijsvertering naar beneden gericht zijn. Bij darmklachten zoals de ziekte van Crohn is daarnaast ook sprake van Damp, Hitte en een Qi (energie) stagnatie. Hoewel acupunctuur op zichzelf al tot vermindering van darmklachten leidt, kan de behandeling soms gecombineerd worden met een kruidentherapie, een dieet of massage. Voor patiënten die hun voedings- en bewegingspatroon en hun levensstijl al behoorlijk in balans hebben gebracht, kan acupunctuur de aangewezen therapie zijn om de klachten nu eens definitief aan te pakken. Hoeveel behandelingen nodig zijn, is afhankelijk van de aard en ernst van je klachten.

Algemene tips bij de ziekte van Crohn:

Tip 1: let op je voeding

Het immuunsysteem wordt namelijk voor 80% geregeld in de darmen. Buikklachten zijn niet de enige indicatie dat er iets mis kan zijn maar juist die vage chronische klachten, vermoeidheid en mentale issues kunnen hun oorsprong hebben in je darmen. Sterk bewerkte voedingsmiddelen zoals kant-en-klaar maaltijden, fastfood, fabrieksbrood, maaltijdmix, soep en saus uit pot, blik of zakjes, vleeswaren, maaltijdrepen en sportshakes zijn moeilijk te verteren voor ons darmstelsel en verhogen - bij regelmatig gebruik - de kans op ziekte. Maar ook suikers en zoetstoffen (vooral aspartaam), frisdrank, gezoete zuiveldranken, vruchtensap uit pak, alcohol, additieven (geurstoffen, smaakstoffen, kleurstoffen, stabilisatoren, emulgatoren en conserveringsmiddelen), verbrand of zeer donker gebakken voedsel en transvetten worden steeds vaker gezien als infectie-veroorzakers. 

Om je darmen en darmflora gezond te houden, kun je beter verse - liefst biologische - producten eten. Kijk ook naar voedingsmiddelen die je afweer versterken. Zo hebben knoflook en gember krachtige ontstekingsremmende en antibacteriële eigenschappen, zelfs tegen resistente ziekteverwekkers (bacteriën die niet op antibiotica reageren). Blijkt kurkuma het immuunsysteem te stimuleren en auto-immuunziekten te bestrijden. En versterken gefermenteerde voedingsmiddelen zoals zuurkool, zuurdesembrood, kimchi, kombucha, sojasaus, miso, tofu en tempé je darmflora.

En tot slot... Hou een voedingsdagboek bij om te bepalen welke voedingsmiddelen de symptomen verergeren.

Tip 2: vul aan met supppletie

Wanneer je vers en gevarieerd eet, zijn voedingssupplementen meestal niet nodig. Bij een tekort aan vitaminen en/of mineralen, kun je bij slikken. Let bij het kopen van een suppletie dat de hulpstoffen organisch gebonden zijn in plaats van anorganisch, omdat organische hulpstoffen beter worden opgenomen door het lichaam. Voorbeelden van organische hulpstoffen zijn citraat, tauraat, gluconaat, malaat, picolinaat en bisglycinaat. Voorbeelden van anorganische hulpstoffen zijn oxide, sulfaat, chloride, carbonaat en hydroxide. Helaas bevatten de goedkopere (huis) merken, maar ook sommige duurdere A merken vooral anorganische hulpstoffen, dus kijk goed naar de ingrediëntenlijst op de verpakking. Zelf ben ik erg te spreken over de merken Orthica, Golden Naturals, Bonusan en Vitakruid.

Tip 3: blijf in beweging

Zitten is het nieuwe roken en verhoogt de kans op diabetes en hart- en vaatziekten. Beweging heeft een gunstige invloed op je stofwisseling, zowel op de korte als de lange termijn. Afhankelijk van je lichamelijke gesteldheid en conditie kun je beweging aanpassen. Intensief sporten is niet goed voor je gezondheid. Je werkt de stress misschien wel mentaal weg, maar lichamelijk geeft intensief sporten een cortisol-boost, wat de kans op insulineresistentie en een leaky gut weer vergroot. Cortisol komt ook vrij bij stress, niet handig dus. Wandelen in de buitenlucht is voor iedereen gezond. En dat hoeven niet meteen wandelingen van 3 uur te zijn. Zelfs een klein blokje om, even met je neus in de wind, is voldoende om de Qi (levensenergie) in je lichaam te laten stromen en de mist in je hoofd op te laten trekken.

Tip 4: verminder stress

Chronische stress, bijvoorbeeld door een chronische ziekte, werkloosheid of de zorg voor een zieke naaste, heeft een negatieve invloed op bijna alle meetbare functies van het immuunsysteem. Probeer daarom zoveel mogelijk te ontspannen. Denk aan een warm bad met bitterzout, lachen, en langzaam en bewust ademhalen: allemaal dingen waarvan we weten dat ze stress en ontsteking verminderen. Je haalt bewust adem in de verhouding 1:4:2. Adem gedurende 4 seconden in, houd uw adem 16 seconden vast en adem gedurende 8 seconden uit. Probeer vaste momenten te vinden voor deze oefening, bijvoorbeeld bij het wakker worden, tijdens het wandelen of voordat je gaat slapen. Doe drie keer per dag een cyclus van 10 ademhalingen.

Tip 5: zorg voor voldoende slaap

Minder dan 6 uur slaap per nacht onderdrukt de afweer, activeert de genen die betrokken zijn bij ontsteking en verhoogt de kans op obesitas, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Ca. 8 uur of meer slaap is waarschijnlijk het beste voor iedereen met chronische gezondheidsproblemen.

Tip 6: klachten aanpakken met acupunctuur

Acupunctuur kan colitis ulcerosa niet genezen, maar wel de klachten wel onderdrukken en verminderen. Acupunctuur kent geen bijwerkingen en kan complementair aan een regulier behandeltraject ingezet worden. Lees meer over acupunctuur...

Tip 7: versterk je lichaam met kruiden

Kruidengeneeskunde kan verlichting geven bij vrijwel alle spijsverteringsklachten, óók in combinatie met medicijnen. Als tinctuur bieden kruiden de beste ondersteuning, omdat ze dan van binnenuit kunnen werken. Maar je kunt ook zelf thuis gebruik maken van kruiden. Zo werkt thee van echte kamille kalmerend bij buikpijn en darmkrampen, en pijnstillend bij gastritis, maag- en darmzweren. En verlichten verse gember- en muntthee o.a. darmkrampen, opgeblazen gevoel en winderigheid. Lees meer over kruiden...