GLUTENINTOLERANTIE

Vermijd gluten en verbeter je darmflora

Glutenintolerantie, glutenallergie of coeliakie

Steeds meer mensen reageren op gluten. Gluten is een  eiwit dat van nature voorkomt in bepaalde granen, zoals tarwe, spelt, rogge en gerst. Daarnaast wordt gluten gebruikt als bindmiddel in o.a. soepen, sauzen en vleeswaren, maar ook in verzorgingsproducten, make-up, tandpasta en sommige medicijnen. Als het lichaam in aanraking komt met gluten, gaat kunnen bij een glutenintolerantie buikklachten ontstaan. Glutenintolerantie wordt in de volksmond vaak glutenallergie of coeliakie genoemd, maar hier zit toch echt een verschil in. Een allergie is een overdreven reactie van het immuunsysteem op een bepaald allergeen. Coeliakie is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem zich tegen het lichaam zelf keert. Lees hier meer over coeliakie...

Gluten kunnen glutensensitiviteit, glutenintolerantie en tarwe-allergie oproepen bij mensen. Geen glutenallergie. Bij een allergie is het immuunsysteem (afweersysteem) ‘in de war’, reageert het op een voedingsstof (allergeen) alsof het een schadelijke stof is en maakt het antistoffen. De eerstvolgende keer dat het lichaam met de voedingsstof in contact komt, ontstaat door de antistoffen een acute allergische reactie zoals jeuk, eczeem en galbulten, verstopte neus, benauwdheid, jeukende of tranende ogen, zweten, duizeligheid, lage bloeddruk etc. Die reactie komt niet voor bij gluten. Wel kun je last hebben van een intolerantie of sensitiviteit. Hierbij speelt het immuunsysteem geen rol. Het is een reactie van het lichaam op bepaalde voedingsstoffen. Deze worden niet verteerd of opgenomen door het lichaam en ‘triggeren’ klachten zoals misselijkheid, overgeven, buikpijn en diarree.

Glutenintolerantie ofwel ‘niet-coeliakie gluten gevoeligheid’

Glutenintolerantie wordt ook wel ‘niet-coeliakie gluten gevoeligheid’ genoemd en veroorzaakt symptomen die vergelijkbaar zijn met coeliakie, hoewel het geen auto-immuunziekte is. Wanneer iemand met coeliakie producten eet die gluten bevatten, valt het immuunsysteem de darmen aan, waardoor schade aan het darmvlies ontstaat. Iemand die glutenintolerant is, kan een opgeblazen gevoel, misselijkheid, buikpijn en diarree ervaren zonder dat er een auto-immuunreactie of schade aan de darm optreedt. Daarnaast kun je bij een glutenintolerantie of glutensensitiviteit nog wel eens wegkomen met spijsverteringsenzymen die de hoeveelheid gluten in je voeding verlagen of grotendeels verwijderen. Mensen met coeliakie moeten hun leven lang een glutenvrij dieet volgen en kunnen niet smokkelen zonder ziek te worden.

Gluten geven niet bij iedereen even heftige klachten. Dit hangt af van o.a. je voedingspatroon en de samenstelling van je darmflora (bacteriën in de dikke darm). Ook de gevoeligheid van de dikke darm kan een rol spelen. Mensen met een darmaandoening zoals ziekte van Crohn, colitis ulcerosa of prikkelbare darm syndroom (PDS) hebben vaker klachten als gevolg van glutenintolerantie dan andere mensen. 

Meest voorkomende klachten
  • Maagpijn
  • Winderigheid
  • Constipatie of diarree
  • Misselijkheid
  • Opgeblazen gevoel
  • Vermoeidheid

Glutenintolerantie verminderen met Chinese geneeswijzen

Volgens de Chinese geneeskunde wordt een voedselintolerantie met name veroorzaakt door disbalans in het lichaam. Door dit balans terug te brengen kunnen klachten verminderen, vaak in combinatie met voeding- en leefstijladvies, kruidentherapie of massage. Heb jij het idee dat je last hebt van gluten? Stap 1 is om dit te laten testen bij de huisarts of MDL-arts en stap 2 is het vermijden van producten met gluten. Maar leven met een glutenvrij dieet is meer dan alleen de gluten uit je dagelijkse voeding halen. Het is ook letten op gluten die verstopt kunnen zitten in producten waar je ze niet verwacht, letten op zoet, zout en vet in het eten én zorgen dat je voldoende vezels binnenkrijgt. En niet te vergeten... kruisbesmetting voorkomen. Want ook daar kun je ziek van worden! 

Hieronder een aantal tips op een rijtje:

Tip 1: Glutenvrij eten

Tegenwoordig staat op bijna iedere verpakking welke allergenen erin zitten. Allergenen zijn eiwitten die allergische reacties kunnen opwekken, zo ook gluten. Bij coeliakie of een glutenintolerantie is het belangrijk dat alle gluten worden gemeden. Je gaat dus glutenvrij eten, maar mijdt ook kruisbesmetting met gluten! Gluten is een eiwit dat van nature voorkomt in tarwe (ook spelt en khorasan tarwe), rogge, gerst en gort. Gluten zit ook in producten die van deze granen zijn gemaakt, zoals couscous, bulgur en tarwegriesmeel, haver inclusief havermelk, haversnacks en havermout, witte bloem, zelfrijzend bakmeel, paneermeel, bier, gerst- of malthoudende dranken zoals (meer)granen koffie. Een complete lijst van voedingsmiddelen en allerlei tips over glutenvrij leven vind je op de handige site www.glutenvrij.nl

Tip 2: Spijsverteringsenzymen om gluten af te breken

Er zijn verschillende spijsverteringsenzym op de markt die beweren gluten af te breken in de maag en/of darmen, zodat mensen met een glutenintolerantie of glutensensitiviteit toch glutenbevattende voedingsmiddelen kunnen eten. Of deze enzymen geschikt voor jou zijn, hangt af van de mate van overgevoeligheid. Verwacht geen wonderen, voor sommige mensen lijken ze echter wel een passende oplossing. Volgens onderzoek van het Leids Universitair Medisch Centrum blijken producten met het AN-PEP enzym (Tolerase-G) effectief werken om kleine hoeveelheden schadelijke glutenpeptiden in de maag af te breken. Producten met het AN-PEP enzym zijn o.a. Glutamil, Gluterase, GlutnGo, GluteoStop, SpectraZyme, GlutenDigest, en GliadinX. 

Tip 3: Verbeter je darmflora

Bij iedere voedselallergie of voedselintolerantie geldt dat slechte bacteriën in je darmen de overhand krijgen en je darmflora verstoord raakt.  Sterk bewerkte voedingsmiddelen zoals kant-en-klaar maaltijden, fastfood, fabrieksbrood, maaltijdmix, soep en saus uit pot, blik of zakjes, vleeswaren, maaltijdrepen en sportshakes zijn moeilijk te verteren voor ons darmstelsel en verhogen - bij regelmatig gebruik - de kans op ziekte. Maar ook suikers en zoetstoffen (vooral aspartaam), frisdrank, gezoete zuiveldranken, vruchtensap uit pak, alcohol, additieven (geurstoffen, smaakstoffen, kleurstoffen, stabilisatoren, emulgatoren en conserveringsmiddelen), verbrand of zeer donker gebakken voedsel en transvetten worden steeds vaker gezien als infectie-veroorzakers in de darmen. 

Om je darmen en darmflora gezond te houden, kun je beter verse - liefst biologische - producten eten. Kijk ook naar voedingsmiddelen die je afweer ofwel immuunsysteem versterken. Zo hebben knoflook en gember krachtige ontstekingsremmende en antibacteriële eigenschappen en verbeteren gefermenteerde voedingsmiddelen zoals zuurkool, kimchi, kombucha, tamari sojasaus, miso, tofu en tempé je algehele darmflora.

Tip 4: Vul aan met suppletie

Een glutenvrij dieet is vaak eenzijdig en veel speciale glutenvrije producten zijn ongezond. Een groot aantal van deze producten bevat namelijk méér suiker, zout en vet dan ‘normale’ producten en mínder noodzakelijke vezels, vitaminen en mineralen. Dit in combinatie met een verminderde voedingsstoffenopname in de darmen, geeft je een verhoogd risico op een tekort, vooral vitamine B11 (foliumzuur), B12, D, E en ijzer. Het is daarom belangrijk deze aan te vullen, eventueel met suppletie. Let bij het kopen van een suppletie dat de hulpstoffen organisch gebonden zijn in plaats van anorganisch, omdat organische hulpstoffen beter worden opgenomen door het lichaam. Voorbeelden van organische hulpstoffen zijn citraat, tauraat, gluconaat, malaat, picolinaat en bisglycinaat. Voorbeelden van anorganische hulpstoffen zijn oxide, sulfaat, chloride, carbonaat en hydroxide. Helaas bevatten de goedkopere (huis) merken, maar ook sommige duurdere A merken vooral anorganische hulpstoffen, dus kijk goed naar de ingrediëntenlijst op de verpakking. Zelf ben ik erg te spreken over de merken Orthica, Golden Naturals, Bonusan en Vitakruid.

Tip 5: Blijf in beweging

Zitten is het nieuwe roken en verhoogt de kans op diabetes en hart- en vaatziekten. Beweging heeft een gunstige invloed op je spijsvertering, zowel op de korte als de lange termijn. Afhankelijk van je lichamelijke gesteldheid en conditie kun je beweging aanpassen. Intensief sporten is niet goed voor je gezondheid. Je werkt de stress misschien wel mentaal weg, maar lichamelijk geeft intensief sporten een cortisol-boost, wat de kans op insulineresistentie en een lekkende darm weer vergroot. Cortisol komt ook vrij bij stress, niet handig dus. Wandelen in de buitenlucht is voor iedereen gezond. En dat hoeven niet meteen wandelingen van 3 uur te zijn. Zelfs een klein blokje om, even met je neus in de wind, is voldoende om de Qi (levensenergie) in je lichaam te laten stromen en de mist in je hoofd op te laten trekken.

Tip 6: Verminder stress

Chronische stress, bijvoorbeeld door een chronische ziekte, werkloosheid of de zorg voor een zieke naaste, heeft een negatieve invloed op bijna alle meetbare functies van je lichaam. Je darmen worden niet voor niets je 2de brein genoemd! Probeer daarom zoveel mogelijk te ontspannen. Denk aan een warm bad met bitterzout, lachen, en langzaam en bewust ademhalen: allemaal dingen waarvan we weten dat ze stress en ontsteking verminderen. Je haalt bewust adem in de verhouding 1:4:2. Adem gedurende 4 seconden in, houd uw adem 16 seconden vast en adem gedurende 8 seconden uit. Probeer vaste momenten te vinden voor deze oefening, bijvoorbeeld bij het wakker worden, tijdens het wandelen of voordat je gaat slapen. Doe 3x per dag een cyclus van 10 ademhalingen.

Tip 7: Heftigheid van klachten verminderen met acupunctuur en NAET

Een gluten-intolerantie of overgevoeligheid is niet te genezen, maar de heftigheid van klachten kan worden verminderd met acupunctuur in combinatie met kinesiologie (spiertesten) en technieken uit de chiropractie. De basis hiervan komt uit de NAET (Nambudripad Allergy Elimination Technique). Behandeling richt zich op het oplossen van blokkade(s), zodat het lichaam weer terug in balans kan komen en beter om kan gaan met allergenen, in dit geval gluten. Hoeveel behandelingen je nodig hebt, is afhankelijk van de heftigheid en het aantal klachten die je hebt. De methode is geschikt voor alle leeftijden en is veilig complementair in te zetten naast een eventueel regulier medisch traject, dieet en medicatie. Bij kinderen worden de naalden vervangen door magneetjes en/of manuele technieken.

Tip 8: Versterk je lichaam met kruidengeneeskunde

Kruidengeneeskunde kan verlichting geven bij vrijwel alle spijsverteringsklachten, óók in combinatie met medicijnen en/of een dieet. Als tinctuur bieden kruiden de beste ondersteuning, omdat ze dan van binnenuit kunnen werken. Maar je kunt ook zelf thuis gebruik maken van kruiden. Zo werkt thee van echte kamille kalmerend bij buikpijn en darmkrampen, en pijnstillend bij gastritis, maag- en darmzweren. En verlichten verse gember- en muntthee o.a. darmkrampen, opgeblazen gevoel en winderigheid. Lees meer over kruiden...