LACTOSE INTOLERATIE

Vermijd melkproducten en verbeter je darmflora

Lactose-intolerantie door gebrek aan lactase

Lactose is een suiker dat in melk en melkproducten voorkomt. Om lactose te kunnen verteren hebben we het enzym lactase nodig, dat normaal in de dunne darmwand aangemaakt wordt. Bij mensen met een lactose intolerantie wordt er geen of te weinig lactase aangemaakt, waardoor het melksuiker onverteerd in de dikke darm aankomt. De bacteriën in de dikke darm (darmflora) gaan de lactose ‘vergisten’, waardoor er gassen en vetzuren vrijkomen. Ook trekt de lactose in de dikke darm vocht aan. Dit geeft o.a. klachten als diarree, een opgeblazen gevoel, winderigheid, buikpijn en darmkrampen.

Lactose-intolerantie is niet hetzelfde als een koemelkallergie. Bij een koemelkallergie (koemelkeiwit-allergie) ontstaat er een allergische reactie op eiwitten die in koemelk voorkomen. Hierbij reageert het immuunsysteem abnormaal op melkeiwitten die het lichaam binnenkomen. Bij een lactose intolerantie is er sprake van een verminderde aanmaak van lactase om de lactose af te kunnen breken in de darmen. Deze lactase deficiëntie ofwel lactase tekort kan verschillende oorzaken hebben:
  • Primaire lactose intolerantie; het lichaam maakt in de 1ste levensjaren voldoende lactase aan om moedermelk te kunnen verteren (bevat ook een kleine hoeveelheid lactose). Na het 3de levensjaar neemt bij veel Afrikanen, Aziaten, Zuid-Amerikanen en Zuid-Europeanen de productie van lactase af. In deze landen komt lactose-intolerantie veel vaker voor. West-Europeanen en Noord-Amerikanen blijven over het algemeen voldoende lactase aanmaken.
  • Secundaire lactose intolerantie; ontstaat door beschadiging van de darmwand door bijvoorbeeld een (chronische) darmontsteking, darminfectie, na darmoperatie of na bestraling van de darm. De darmwand is - vaak tijdelijk - niet in staat om voldoende lactase aan te maken. 
  • Aangeboren (congenitale) lactose intolerantie; zeldzame, erfelijke vorm van lactose-intolerantie waarbij vanaf de geboorte geen of zeer weinig lactase aangemaakt wordt. Moedermelk wordt hierbij ook niet verdragen.
Het niet goed verteren van lactose geeft niet bij iedereen klachten. Dit hangt af van o.a. je voedingspatroon en de samenstelling van je darmflora (bacteriën in de dikke darm). Ook de gevoeligheid van de dikke darm kan een rol spelen. Mensen met een darmaandoening zoals ziekte van Crohn, colitis ulcerosa of prikkelbare darm syndroom (PDS) hebben vaker klachten als gevolg van lactose-intolerantie dan andere mensen. 

Meest voorkomende klachten
  • Diarree
  • Opgeblazen gevoel
  • Buikpijn en buikkrampen
  • Misselijkheid
  • Winderigheid
  • Obstipatie

Chinese geneeskunde kan klachten verminderen bij lactose-intolerantie

Volgens de Chinese geneeskunde wordt een voedselintolerantie met name veroorzaakt door disbalans in het lichaam. Door dit balans terug te brengen kunnen klachten verminderen, vaak in combinatie met voeding- en leefstijladvies, kruidentherapie of massage. Heb jij het idee dat je last hebt van een lactose-intolerantie? Stap 1 is om dit te laten testen bij de huisarts of MDL-arts en stap 2 is het vermijden van producten met lactose. Lactose zit niet alleen in zuivelproducten zoals melk, karnemelk, yoghurt, kwark, vla, kefir, slagroom, zure room, crème fraîche en (smeer)kaas. Het zit ook in boter, fruitzuiveldranken, koekjes en chocolade. Gelukkig is er tegenwoordig veel lactose vrij te verkrijgen en je kunt ook vegan producten nemen!

Tip 1: Lactose vrij en vegan eten

Tegenwoordig staat op bijna iedere verpakking welke allergenen erin zitten. Allergenen zijn eiwitten die allergische reacties kunnen opwekken, zo ook lactose. Wil je melk drinken, dan zijn er lactose vrije melkproducten van o.a. Arla, Campina en Minus L verkrijgbaar in de supermarkt. Lactosevrije melkproducten zijn zuivelproducten waaraan lactase is toegevoegd en bevatten daardoor met minder dan 0,1 gram lactose per 100 ml. De meeste mensen met een lactose intolerantie kunnen dat wel hebben. Krijg je toch klachten? Dan kun je kijken naar plantaardige zuivelproducten, zoals amandelmelk, kokosmelk, havermelk of vegan producten. Deze producten bevatten zeker geen lactose en zijn dus voor iedereen veilig te consumeren.

Tip 2: Lactase pillen als backup

Wil je toch een keer een product met lactose eten of drinken? Er zijn tabletten die het enzym lactase bevatten en helpen bij het afbreken van de lactose. Zelf gebruik meestal lactosevrije producten, maar af en toe neem ik wel gewoon een chocomelk of een ijsje waar lactose in zit. Ik gebruik dan lactase pillen die ervoor zorgen dat ik geen klachten krijg. Lactase pillen zijn niet schadelijk voor je lichaam en kun je meerdere per dag nemen. Ze zijn alleen geschikt voor mensen met een lactose-intolerantie, niet voor mensen met een koemelk allergie. Heb je naast een lactose intolerantie ook een andere aandoening zoals galactosemie of ben je zwanger? Neem dan even contact op met je arts of diëtist voordat je lactase pillen gaat gebruiken.

Tip 3: Verbeter je darmflora

Bij iedere voedselallergie of voedselintolerantie geldt dat slechte bacteriën in je darmen de overhand krijgen en je darmflora verstoord raakt.  Sterk bewerkte voedingsmiddelen zoals kant-en-klaar maaltijden, fastfood, fabrieksbrood, maaltijdmix, soep en saus uit pot, blik of zakjes, vleeswaren, maaltijdrepen en sportshakes zijn moeilijk te verteren voor ons darmstelsel en verhogen - bij regelmatig gebruik - de kans op ziekte. Maar ook suikers en zoetstoffen (vooral aspartaam), frisdrank, gezoete zuiveldranken, vruchtensap uit pak, alcohol, additieven (geurstoffen, smaakstoffen, kleurstoffen, stabilisatoren, emulgatoren en conserveringsmiddelen), verbrand of zeer donker gebakken voedsel en transvetten worden steeds vaker gezien als infectie-veroorzakers in de darmen. 

Om je darmen en darmflora gezond te houden, kun je beter verse - liefst biologische - producten eten. Kijk ook naar voedingsmiddelen die je afweer ofwel immuunsysteem versterken. Zo hebben knoflook en gember krachtige ontstekingsremmende en antibacteriële eigenschappen en verbeteren gefermenteerde voedingsmiddelen zoals zuurkool, zuurdesembrood, kimchi, kombucha, sojasaus, miso, tofu en tempé je algehele darmflora.

Tip 4: Vul aan met suppletie

Wanneer je vers en gevarieerd eet, zijn voedingssupplementen meestal niet nodig. Bij een tekort aan vitaminen en/of mineralen, kun je bij slikken. Let bij het kopen van een suppletie dat de hulpstoffen organisch gebonden zijn in plaats van anorganisch, omdat organische hulpstoffen beter worden opgenomen door het lichaam. Voorbeelden van organische hulpstoffen zijn citraat, tauraat, gluconaat, malaat, picolinaat en bisglycinaat. Voorbeelden van anorganische hulpstoffen zijn oxide, sulfaat, chloride, carbonaat en hydroxide. Helaas bevatten de goedkopere (huis) merken, maar ook sommige duurdere A merken vooral anorganische hulpstoffen, dus kijk goed naar de ingrediëntenlijst op de verpakking. Zelf ben ik erg te spreken over de merken Orthica, Golden Naturals, Bonusan en Vitakruid.

Tip 5: Blijf in beweging

Zitten is het nieuwe roken en verhoogt de kans op diabetes en hart- en vaatziekten. Beweging stimuleert je spijsvertering, zowel op de korte als de lange termijn. Afhankelijk van je lichamelijke gesteldheid en conditie kun je beweging aanpassen. Intensief sporten is niet goed voor je gezondheid. Je werkt de stress misschien wel mentaal weg, maar lichamelijk geeft intensief sporten een cortisol-boost, wat de kans op insulineresistentie en een lekkende darm weer vergroot. Cortisol komt ook vrij bij stress, niet handig dus. Wandelen in de buitenlucht is voor iedereen gezond. En dat hoeven niet meteen wandelingen van 3 uur te zijn. Zelfs een klein blokje om, even met je neus in de wind, is voldoende om de Qi (levensenergie) in je lichaam te laten stromen en de mist in je hoofd op te laten trekken.

Tip 6: Verminder stress

Chronische stress, bijvoorbeeld door een chronische ziekte, werkloosheid of de zorg voor een zieke naaste, heeft een negatieve invloed op bijna alle meetbare functies van je lichaam. Je darmen worden niet voor niets je 2de brein genoemd! Probeer daarom zoveel mogelijk te ontspannen. Denk aan een warm bad met bitterzout, lachen, en langzaam en bewust ademhalen: allemaal dingen waarvan we weten dat ze stress en ontsteking verminderen. Je haalt bewust adem in de verhouding 1:4:2. Adem gedurende 4 seconden in, houd uw adem 16 seconden vast en adem gedurende 8 seconden uit. Probeer vaste momenten te vinden voor deze oefening, bijvoorbeeld bij het wakker worden, tijdens het wandelen of voordat je gaat slapen. Doe 3x per dag een cyclus van 10 ademhalingen.

Tip 7: Verminder darmklachten met acupunctuur

Lactose-intolerantie kan worden behandeld met acupunctuur in combinatie met kinesiologie (spiertesten) en technieken uit de chiropractie. De basis hiervan komt uit de NAET (Nambudripad Allergy Elimination Technique). Behandeling richt zich op het oplossen van blokkade(s), zodat het lichaam weer terug in balans kan komen en beter om kan gaan met allergenen, in dit geval lactose. Hoeveel behandelingen je nodig hebt, is afhankelijk van de heftigheid en het aantal klachten die je hebt door de intolerantie. De methode is geschikt voor alle leeftijden en is veilig complementair in te zetten naast een eventueel regulier medisch traject, dieet en medicatie. Bij kinderen worden de naalden vervangen door magneetjes en/of manuele technieken.

Tip 8: Versterk je lichaam met kruiden

Kruidengeneeskunde kan verlichting geven bij vrijwel alle spijsverteringsklachten, óók in combinatie met medicijnen en/of een dieet. Als tinctuur bieden kruiden de beste ondersteuning, omdat ze dan van binnenuit kunnen werken. Maar je kunt ook zelf thuis gebruik maken van kruiden. Zo werkt thee van echte kamille kalmerend bij buikpijn en darmkrampen, en pijnstillend bij gastritis, maag- en darmzweren. En verlichten verse gember- en muntthee o.a. darmkrampen, opgeblazen gevoel en winderigheid. Lees meer over kruiden...