REUMATISCHE KLACHTEN

Pijn en stijfheid door verstoring van Qi en Bloed doorstroom

Verzameling van verschillende aandoeningen aan het bewegingsapparaat

Reuma is een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen aan het bewegingsapparaat, die niet aangeboren of door een ongeluk veroorzaakt zijn. We hebben het dan over klachten aan o.a. botten, spieren, pezen en gewrichten. Bij sommige vormen van reuma kunnen de organen worden aangetast, zoals hart, longen, nieren of ogen. Reuma is niet leeftijdsgebonden en iedereen kan het krijgen. In Nederland leven ruim 2 miljoen mensen dagelijks met pijn, stijfheid en vermoeidheid door hun reuma.  

Er zijn meer dan 100 verschillende reumatische aandoeningen, te verdelen in 3 hoofdgroepen: 
  • Ontstekingsreuma; bij ontstekingsreuma heb je last van chronische gewrichtsontstekingen, die niet tot nauwelijks te genezen zijn. Dit kan veroorzaakt worden door een ontregeld immuunsysteem zoals bij reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew, JIA ofwel jeugdreuma en artritis psoriatica. Ook systemische lupus erythematodes (SLE) en het syndroom van Sjögren worden veroorzaakt door een ontregeld immuunsysteem. Deze ontstekingsreuma’s vallen onder de systeemziekten omdat ze klachten geven in meerdere organen en weefsels zoals hart, longen, nieren, huid, slijmvliezen en gewrichten. Niet alle typen ontstekingsreuma zijn auto-immuunziekten. De ziekte van Lyme en reactieve artritis ontstaan na een bacteriële infectie. Jicht ontstaat door een te hoge urinezuurspiegel in het bloed, wat kristallen in de gewrichten geeft.
  • Artrose; ook wel gewrichtsslijtage genoemd, is de meest voorkomende vorm van reuma. Meer dan 1 miljoen Nederlanders hebben artrose. Bij artrose wordt het kraakbeen tussen de gewrichten dunner en zachter. Soms verdwijnt het zelfs helemaal. Dit geeft vooral pijn en stijfheid, en kan uiteindelijk invaliditeit tot gevolg hebben. De slijtage kan verschillende oorzaken hebben, zoals door een bepaalde lichaamshouding of werkhouding, de bouw van een gewricht, aanleg, erfelijkheid, of door een ontstekingsreactie van het lichaam wat de afbraak van het gewrichtskraakbeen versnelt. Aangezien artrose meestal een natuurlijk proces is dat samengaat met het ouder worden, is dit de meest voorkomende gewrichtsklacht bij 65-plussers. Lees meer over artrose...
  • Weke delen reuma; bij weke delen reuma heb je pijn aan spieren, pezen, ligamenten, kapsels, slijmbeurzen of tussenwervelschijven. Niet alleen vervelend, maar ook belemmerend voor het dagelijks functioneren. De meeste weke delen aandoeningen zijn van tijdelijke aard, zoals bursitis of slijmbeursontsteking, tenniselleboog of frozen shoulder. Ook fibromyalgie valt onder deze categorie. Wekedelenreuma is de meest voorkomende soort van reumatische aandoeningen en is over het algemeen goed te behandelen met acupunctuur, massage en/of kruidentherapie.

Reuma; pijnsyndromen door verstoring van Qi en Bloed

Reumatische aandoeningen worden binnen de Chinese geneeskunde (TCM) gezien als pijnsyndromen die zijn ontstaan door een verstoring in de stroom van Qi (energie) en Bloed door het meridianenstelsel. Door de energiebalans in het lichaam te herstellen, kunnen klachten verminderen. Volgens de TCM is de oorzaak in alle gevallen hetzelfde: een verstoring van de nieren en de lever. Bloed en energie circuleren daardoor onvoldoende. De spieren en aanhechtingen krijgen bij de gewrichten onvoldoende doorstroming van bloed en zuurstof. Er ontstaat een teveel aan urinezuur en afvalstoffen blijven te lang hangen. Hierdoor ontstaat stijfheid en pijn. 

Meest voorkomende klachten:
  1. Pijn
  2. Stijfheid in gewrichten of spieren
  3. Vermoeidheid
  4. Moeite met bewegen
Hoewel reuma echt een familiekwaal lijkt te zijn, wordt slechts 16% verklaard door onze genen. Voor het overgrote deel lijken omgevingsfactoren zoals ongezonde voeding, obesitas, te weinig bewegen, stress en roken te bepalen of en vooral ook wanneer je reuma krijgt. Een hele gezonde leefstijl wil dus niet zeggen dat je geen reuma krijgt, maar het risico is lager en als je het krijgt ben je waarschijnlijk ouder. De moeite waard dus om rekening te houden met een aantal algemene tips:

Tip 1: let op je voeding

Uit verschillende studies blijkt dat het mediterrane dieet zeer interessant kan zijn voor reumapatiënten. Het werkt niet alleen pijn verminderend door de vele ontstekingsremmende voedingsmiddelen, ook draagt dit dieet bij aan de versoepeling van gewrichten. Het mediterraan dieet is gebaseerd op het traditionele voedingspatroon van landen rondom de Middellandse Zee. Dit dieet is rijk aan vis, fruit, groenten, specerijen en olijfolie, en bevat weinig verzadigde vetten, suiker en zout. Vlees en gevogelte worden er, net als wijn, zuivel en zoetigheden, slechts in beperkte mate gegeten. In een mediterraan dieet  staan plantaardige voedingsmiddelen aan de basis van elke maaltijd. Groenten als tomaten, courgettes en paprika staan centraal en er wordt rijkelijk gebruik gemaakt van knoflook, uien, azijn, citroen en specerijen zoals rozemarijn, salie, tijm, peterselie, basilicum en oregano. Olijfolie is er de voornaamste leverancier van vetten. Uit onderzoek is gebleken dat olijfolie een ontstekingsremmend effect heeft, dat lijkt op de werking van Ibuprofen.  

Tip 2: zorg voor voldoende vitamines en mineralen

Pijn en medicatie vreten energie en tasten het afweersysteem aan. Ook de hormoonhuishouding raakt verstoord. Dat alles zorgt voor verlies aan bouwstoffen, vitaminen en mineralen. Het is dan ook belangrijk dat je voldoende voedingsstoffen binnen krijgt. Bij reumatische aandoeningen ligt de nadruk hiervan bij de vitamines B, C en D, en de mineralen koper, zink, ijzer, seleen, borium en magnesium. Daarnaast wordt visolie geadviseerd. Visolie bevat Omega 3 vetzuren die het lichaam nodig heeft om celwanden en zenuwbanen te onderhouden. Het heeft een ontstekingsremmende werking en een beschermend effect op hart en bloedvaten. Daarnaast zijn er onderzoeken die aangeven dat visolie o.a. gewrichtspijn kan verlichten. Bijzonder detail is dat visolie de ontstekingsremmende werking van olijfolie lijkt te versterken. De combinatie van visolie met olijfolie in een mediterraan dieet werkt waarschijnlijk beter en sneller dan alleen visolie of olijfolie.

Tip 3: vul aan met suppletie

Mocht je onvoldoende voedingsstoffen uit je voeding halen, dan is het raadzaam om ze als suppletie bij te slikken. Let bij het kopen van een suppletie dat de hulpstoffen organisch gebonden zijn in plaats van anorganisch, omdat organische hulpstoffen beter worden opgenomen door het lichaam. Voorbeelden van organische hulpstoffen zijn citraat, tauraat, gluconaat, malaat, picolinaat en bisglycinaat. Voorbeelden van anorganische hulpstoffen zijn oxide, sulfaat, chloride, carbonaat en hydroxide. Helaas bevatten de goedkopere (huis) merken, maar ook sommige duurdere A merken vooral anorganische hulpstoffen, dus kijk goed naar de ingrediëntenlijst op de verpakking. Zelf ben ik erg te spreken over de merken Orthica, Golden Naturals, Bonusan en Vitakruid.

Tip 4: blijf in beweging

Beweging is belangrijk, zeker bij reuma. Als de aangedane gewrichten, spieren en pezen niet bewogen worden, worden ze alleen maar stijver en pijnlijker. De beweging mag alleen niet te veel belasten. Qi Gong (Chi Kung), Tai Chi, yoga of oefeningen in het water zijn daarom een optie om klachten te verminderen. Bij ernstige stijfheid, bewegingsbeperking of spieratrose kan oefentherapie Cesar, Mensendieck of fysiotherapie zinvol zijn, waarbij de nadruk zal liggen op bewegingstherapie.

Tip 5: floaten in magnesium

Floaten is gewichtsloos drijven in magnesium. Uit onderzoek blijkt dat floaten vele positieve effecten heeft, zoals het verlichten van (chronische) pijn en het verminderen van mentale en fysieke stress. Bovendien bevordert het de slaappatronen en het versterkt het immuunsysteem. Door de optimale opname van magnesium krijgt je lichaam een enorme energy boost. Een uurtje floaten staat gelijk aan 5 uur slaap!

Tip 6: klachten aanpakken met acupunctuur

Acupunctuur kan eenmaal beschadigde gewrichten niet genezen, maar kan wel een verergering van de klachten tegengaan door het immuunsysteem te versterken. Volgens de Chinese geneeskunde worden ontstekingen, stijfheid en pijn veroorzaakt door energieblokkades. Met acupunctuur worden deze blokkades opgelost, zodat zwellingen en het stijve gevoel afnemen en de pijn minder wordt. Zo wordt jouw algehele weerstand beter en neemt de kwaliteit van leven toe. Lees meer over acupunctuur...

Tip 7: versterk je lichaam met kruiden

Kruidengeneeskunde kan verlichting geven bij vrijwel alle reumatische aandoeningen, óók in combinatie met medicijnen. Als tinctuur bieden kruiden de beste ondersteuning, omdat ze dan van binnenuit kunnen werken. Maar je kunt ook zelf thuis gebruik maken van kruiden. Zo geeft Arnica-zalf (Valkruid) bijvoorbeeld verlichting bij handartrose, gewrichtspijnen en -zwellingen, blauwe plekken of bloeduitstortingen. Thee van gedroogde kamille, duizendblad, salie, brandnetel, citroenmelisse of venkel werkt zuiverend, ontspannend en zuurafdrijvend. Lees meer over kruiden...